Adwokat a radca prawny

Każdy z nas niezależnie od profesji jaką wykonuje, sytuacji osobistej i innych czynników przynajmniej raz, albo kilka razy w życiu będzie potrzebował pomocy prawnej. Każdego z nas prawo obowiązuje i dotyczy. Wcale nie musimy czegokolwiek przeskrobać, żeby potrzebować wsparcia prawnika i współpracy z Nim.

Absolwenci studiów prawniczych chcąc kontynuować rozwój swojej kariery zdają na aplikację i wybierają nie tylko dziedzinę prawa, w której chcą pracować, ale i funkcję jaką chcą wypełniać. Specjalizację w danej dziedzinie młody prawnik wybiera mniej więcej w połowie lub pod koniec studiów, mając już elementarną wiedzę z zakresu różnych gałęzi prawa deklaruję specjalność, która jest Mu najbliższa. Po ukończeniu studiów, jeśli tylko chce, o ile zależy Mu na rozszerzaniu możliwości i dalszym specjalizowaniu się podejmuje decyzję, czy chce w przyszłości pracować jako sędzia, prokurator, adwokat, radca prawny, czy notariusz i zdaje egzamin na odpowiednią aplikację. Aplikant po zdaniu końcowego egzaminu staje się pełnoprawnym członkiem palestry.

My osobiście najczęściej, jako przeciętni zjadacze chleba, na swojej drodze spotykamy notariuszy. Pomagają nam Oni w czynnościach prawnych związanych ze zbywaniem i zakupem nieruchomości (umowa przy takiej czynności prawnej wymaga udziału notariusza, gdyż taką formę umowy określił jako obligatoryjną ustawodawca), przeprowadzaniu prostych postępowań spadkowych w postaci tzw. AP (czyli Aktu Potwierdzenia Dziedziczenia), a także przy np. umowach najmu okazjonalnego.

Czasem z przyczyn zawodowych, z uwagi na rodzaj działalności, czy charakter pracy u pracodawcy, u którego pracujemy jest zatrudniony prawnik, a innym razem to my jako przedsiębiorcy w naszej firmie potrzebujemy zatrudnić prawnika, albo nawiązać z Nim współpracę. Czasem też jako osoby prywatne (w świetle prawa fizyczne) również mamy potrzebę prawnej konsultacji. Pojawia się wtedy zasadne pytanie kogo poprosić o pomoc, kogo wybrać – radcę prawnego, czy adwokata.

Spróbujemy tutaj na to pytanie znaleźć odpowiedź.

Adwokat i radca prawny – zakres usług – podobieństwa

Zacznijmy od tego, że w Polsce jako w jednym z nielicznych krajów utrzymuje się podział na specjalizacje radcowską i adwokacką. Dlaczego i do czego prawnik potrzebuje specjalizacji. I dlaczego najczęściej mówimy po prostu o prawniku?

Każdy absolwent 5-letnich studiów magisterskich z zakresu prawa jest prawnikiem – więc to nie błąd powiedzieć o adwokacie, czy radcy prawnym po prostu prawnik, ale nie każdy prawnik jest radcą prawnym, czy adwokatem. Najczęściej potocznie mówiąc mieszamy pojęcia, jednak nie każdy prawnik będzie mógł nas reprezentować.

Takie uprawnienia będą posiadali właśnie adwokaci i radcowie prawni (Ci pierwsi na podstawie Ustawy Prawo o adwokaturze, a w drugim przypadku Ustawy z 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych). Przedstawiciele obu tych zawodów mogą obecnie zastępować swojego mocodawcę (klienta) przed sądem. Chociaż nie od razu tak to wyglądało. Pierwotnie radca prawny miał wykonywać pracę polegającą na świadczeniu pomocy prawnej. O tym na czym polega wykonywanie zawodu radcy prawnego mówi Art. 4 wyżej wymienionej ustawy. Ustawa szczegółowo określa jakie należy spełnić warunki, aby uzyskać uprawnienia do udzielania profesjonalnej pomocy prawnej i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego.

Nowelizacja ustawy z dnia 1 lipca 2015 roku rozszerzyła zakres pomocy prawnej świadczonej przez radcę prawnego.

Od czasu noweli ustawy radca prawny może także pełnić rolę obrońcy w sprawach karnych i karno-skarbowych. Radcowie nie mogą jedynie w takim przypadku pozostawać w stosunku pracy, spod tego warunku są wyjęci pracownicy naukowi i naukowo-dydaktyczni, z uprawnienia tego mogą także korzystać zatrudniani na podstawie cywilno-prawnych umów w kancelariach radcowskich, czy spółkach.

Ustawa prawo o adwokaturze reguluje zasady funkcjonowania samorządu adwokackiego i to w jaki sposób są przeprowadzane egzaminy na aplikację.

Zarówno adwokaci jak i radcowie zajmują się: udzielaniem porad prawnych (radcowie także konsultacji), sporządzaniem opinii prawnych, opracowywaniem projektów aktów prawnych, występowaniem przed urzędami i sądami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy.

Oba zawody są zawodami zaufania publicznego. Ten fakt wiąże się z pewnym ciężarem gatunkowym, który każdy adwokat i radca prawny przyjmuje na siebie: musi On mieć wysokie kwalifikacje i kompetencje zawodowe, buduje szczególną osobistą więź pomiędzy udzielającym pełnomocnictwa a wykonującym zawód opierającą się na zaufaniu do klienta i wzajemnym zaufaniu klienta do pełnomocnika, w wykonywaniu zawodu jest niezależny i samodzielny, ponosi odpowiedzialność materialną i dyscyplinarną za nienależyte wykonywanie zawodu, posiada szczególny status prawny –  zawody są uregulowane ustawowo i podlegają ochronie prawnej, obowiązany jest do przestrzegania tajemnicy zawodowej, jest zobowiązany do uczestnictwa w samorządzie zawodowym i przestrzegania zasad ustalanych przez ten samorząd.

Adwokat i radca prawny – zakres usług – różnice

Najważniejszą różnicą przed nowelą ustawy było to, że wyłącznie adwokat posiadał uprawnienia do reprezentacji w sprawach karnych i karno-skarbowych. Do 2007 roku radcowie nie mogli także występować w sprawach z obszaru prawa rodzinnego np. w sprawach rozwodowych. Aktualnie każdy radca posiada takowe uprawnienia.

Adwokat usługi może świadczyć tylko jako przedsiębiorca prowadzący indywidualną praktykę w postaci działalności gospodarczej, albo z pozycji wspólnika spółki, radca natomiast może pozostawać w stosunku pracy.

Podsumowanie

Ponieważ adwokaci i radcowie prawni obecnie mają podobne uprawnienia środowisko prawnicze podnosi postulat, aby te zawody zrównać i połączyć. I adwokat i radca prawny udzielają porad z obszaru prawa cywilnego, rodzinnego i administracyjnego, a dzięki rozszerzającej uprawnienia radcowskie nowelizacji prawa także karnego i karno-skarbowego.

Przedstawiciele obu tych zawodów pomogą nam w skonsultowaniu treści umów, ocenieniu, oszacowaniu, czy możemy dany dokument podpisać, stworzeniu treści umowy dla naszego kontrahenta, pomogą też napisać oficjalne pismo, załatwić sprawę urzędową, polubownie, na drodze porozumienia rozwiązać ewentualne spory, konflikty i problemy. Jeśli np. ktoś nie śpieszy się z wywiązaniem się z jakiś obowiązków wobec nas zamiast od razu udawać się do sądu, wybierać znacznie bardziej kosztowną i długotrwałą procedurę lepiej jest zwrócić się o pomoc do dobrego prawnika (adwokata, albo radcy prawnego) i napisać ostateczne przedsądowe wezwanie do np. zakończenia danej sprawy. Zazwyczaj to skutkuje i upraszcza całą procedurę. Stworzenie umowy, albo chociaż Jej skonsultowanie przez prawnika daje nam też gwarancję spokojnej współpracy, bo choć nie zawieramy umów na czas wojny, to by batalii prawniczych, zwłaszcza tych przed sądem uniknąć trzeba dobrze zabezpieczyć interesy każdej ze stron.